خواجه شمس‌الدین محمّد بن بهاءالدین محمّد حافظ شیرازی لسان‌الغیب، ترجمان‌الاسرار، لسان‌العرفا و ناظم‌الاولیاء پدر شعر فارسی. دراین نوشته وب سایت 303 بیوگرافی همراه ما بمانید.
بیوگرافی حافظ شیرازی
بیوگرافی شاعران خواجه شمس‌الدین محمّد بن بهاءالدین محمّد حافظ شیرازی (۷۲۷–۷۹۲ هجری قمری)، معروف به لسان‌الغیب، ترجمان‌الاسرار، لسان‌العرفا و ناظم‌الاولیاء، حدود سال 726 ه.ق در شهر شیراز به دنیا آمد است.
شهرت اصلی حافظ و رمز پویایی جاودانه آوازه او به سبب غزلسرایی و سرایش غزل های بسیار زیباست. شاعر بزرگ ایرانی است که به نام حافظ شهرت یافته است.
او بیشتر اشعار خود را در قالب غزل سروده و به دلیل شیوهٔ سخن‌پردازی خاص و تأثیرپذیری‌اش از خواجوی کرمانی، سخنش شباهت زیادی با شعر خواجو دارد.
حافظ را به عنوان یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شاعران فارسی‌زبان پس از خود می‌شناسند، که در سده‌های هجدهم و نوزدهم میلادی آثارش به زبان‌های اروپایی ترجمه شده و در محافل ادبی جهان غرب شناخته شده است.
حافظ شیرازی کیست
نام کامل : خواجه شمس‌الدین محمّد بن بهاءالدین محمّد حافظ شیرازی
متولد : 726 ه.ق
محل تولد : شیراز
حافظ شیرازی چه کسی است
در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر ماه روز بزرگداشت حافظ نام‌گذاری شده و هر سال در این روز، مراسمی در آرامگاه او در شیراز برگزار می‌شود، که با حضور پژوهشگران و علاقه‌مندان از سراسر جهان همراه است.
حافظ در دوران نوجوانی و اوایل جوانی، شاگرد نانوا بوده و نسخه‌های خطی شعرهای خود را رونویسی می‌کرده است. اطلاعات درباره تحصیلات و تدریس او بیشتر از طریق اشعار و مقدمه‌ای کوتاه توسط محمد گلندام نقل شده است.
که به حضور حافظ در مدرسه، چهل سال تحصیل، درس‌های صبحگاهی و حفظ قرائت‌های مختلف قرآن اشاره دارد. آوازهٔ حافظ به قدری گسترده بود که حاکمان و سلاطین از سرزمین‌های دور و نزدیک او را دعوت می‌کردند.
حافظ شیرازی زندگینامه
در طول زندگی، با بسیاری از حکام و بزرگان در ارتباط بود و از اهل علم، ادب و شعر نیز هم‌نشین داشت، اما خودش هرگز وارد هیچ‌یک از این دسته‌جات نشد.
حافظ با مردم‌فریبی و ریاکاری مخالف بود و در اشعار خود همواره به تظاهرکنندگان طعنه می‌زد. مکتب حافظ بر رندی استوار است، و رند و رندی مهم‌ترین مفاهیم در شعر و جهان‌بینی او به شمار می‌روند؛ که در واقع، نظامی فلسفی و روشنفکرانه محسوب می‌شود.
زندگینامه حافظ شیرازی
پدر حافظ بهاءالدین نام داشت که در زمان سلطنت اتابکان فارس، از اصفهان به شیراز مهاجرت کرده بود. شمس‌الدین از دوران کودکی وارد مکتب و مدرسه شد و به تعلیم علوم مختلف نزد علما و فضلای زادگاهش پرداخت.
در جوانی، او بر تمامی علوم مذهبی و ادبی تسلط یافت و قرآن را حفظ کرد. در دهه بیست زندگی‌اش، به یکی از چهره‌های برجسته علم و ادب منطقه تبدیل شد و به دلیل حفظ قرآن، تخلص حافظ را برگزید.
حافظ بیشتر از هر شخصیت دیگری در دیوان خود، رندی است که پیام او را حمل می‌کند.
برخی از پژوهشگران معتقدند که حافظ غزل فارسی را به اوج رساند که دیگر تکرار نشد. اشعار او غالباً در سه فضای عاشقانه، عارفانه و مدحی سروده شده است.
حافظ شیرازی پریشانی
ویژگی سبکی برجسته غزل حافظ، «پریشانی» است؛ یعنی هر بیت موضوعی مستقل دارد و گاه ارتباطی با دیگر ابیات ندارد یا حتی موضوعی جداگانه را بیان می‌کند.
تغییر ناگهانی در موضوعات و تصاویر خیالی سبب می‌شود که خیال کنیم موضوع شعر پیوسته تغییر می‌کند، در حالی که ممکن است چنین نباشد. بنابراین، برای تحلیل صحیح غزل حافظ باید مرز ظریف میان موضوع و شیوه‌های بیان آن را در نظر گرفت.
حافظ شیرازی قرآن
حافظ اثرپذیری عمیقی از قرآن داشته است، و سبک غزل او تحت تأثیر قرآن است، به طوری که سرودن ابیاتی با معنای مستقل بر اثر تأثیر سبک قرآن است.
حافظ شیرازی شغل
در دوران حکمرانی شیخ ابواسحاق، حافظ توانست به دربار راه یابد و در آنجا مشغولیت های دیوانی پیدا کند.
او علاوه بر خدمت در دربار شیخ ابواسحاق، در دربار شاهان دیگر همچون شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور داشت و نقش‌هایی ایفا می‌کرد.
امرار معاش حافظ عمدتاً از طریق مشاغل دیوانی و دولتی تأمین می‌شد و شاعری به عنوان حرفه اصلی و حرفهٔ اصلی‌اش نبود، بلکه بیشتر به عنوان یک خدمت‌گذار در دستگاه حکومت فعالیت می‌کرد.
این وضعیت نشان می‌دهد که حافظ بیشتر در قالب یک کارمند و مأمور در دربارهای مختلف حضور داشت و زندگی‌اش را از راه مشاغل دولتی اداره می‌کرده است
حافظ شیرازی خانواده
حافظ تنها یک بار ازدواج کرده است و در زندگی خود، صاحب یک فرزند بود که متأسفانه در دوران جوانی، در حین سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش، بر اثر حوادث ناگوار فوت کرد.
پس از درگذشت همسرش، حافظ دیگر هرگز ازدواج نکرد و زندگی خود را صرف اشعار و امور معنوی کرد.
حافظ شیرازی دوست دختر
در دوران جوانی، حافظ در نانوایی کار می‌کرد و نان را به مناطق ثروتمندنشین شهر شیراز می‌برد.
در این دوران، او با دختری زیبا و مسحورکننده به نام شاخه نبات آشنا شد.
زیبایی و کمالات بی‌نظیر او، حافظ را شیفته خود ساخت. برای رسیدن به وصال یار، حافظ چهل شبانه‌روز در آرامگاه شیخ ابواسحاق، درون کوی شب زده و دربند دعا و مناجات شد.
در این مدت، شب‌های خود را به شب زنده‌داری و عبادت سپری کرد. سرانجام، او به وصال یار دست یافت و با شاخه نبات ازدواج کرد، و حاصل این پیوند، داشتن یک فرزند بود.
حافظ شیرازی همسر
گروهی معتقدند که نام همسر حافظ، شاخه نبات بوده است، در حالی که گروهی دیگر بر این باورند که نام او نسرین بوده است.
همچنین، حافظ شیرین‌زبانی و لطافت گفتارش را به معشوق خود، که آن را شاخه نبات تشبیه کرده، نسبت می‌دهند. این تشبیه نماد لطافت و شیرینی عشق و محبت است که در شعر و زندگی حافظ، جایگاه ویژه‌ای دارد.
حافظ شیرازی نقل از خرمشاهی
به گفتهٔ خرمشاهی، حافظ از حدود ۲۵ شاعر اثر پذیرفته است که این تأثیرات هم در جنبه‌های لفظی و هم در محتوایی دیده می‌شود. سبک حافظ، در مضمون و محتوا، بر شاعران پس از خود و حتی بر شاعران دوران خودش تأثیر گذاشته است.
اثرگذاری شعر حافظ در زمان زندگی‌اش به سرزمین‌های دیگر مانند شبه‌قاره هند رسید و شاعران آن سرزمین تلاش کردند تا ویژگی‌های شعر حافظ را در آثار خود به کار برند، به‌خصوص در مضامین عاشقانه و عارفانه و بهره‌گیری از صنایع ادبی.
در حوزه زبان عربی، پس از خیام، حافظ بیشترین تأثیر را داشته است.نگاره‌ای از حافظ شیرازی، متعلق به اواسط قرن هفدهم میلادی.
حافظ شیرازی حمله مغول ها
در تاریخ ایران، هجوم مغول‌ها به رهبری چنگیز از سال ۶۱۶ هجری قمری آغاز شد و با تصرف فاراب، آغازگر دوره‌ای پرتلاطم و پرشدت شد.
این حملات موجی از رعب و وحشت در تمامی نواحی تحت حمله، از جمله خراسان و فرارود، ایجاد کرد و موجی از فرار مردم به سمت مناطق امن‌تر مانند کرمان، فارس و عراق شکل گرفت.
اتابکان فارس و سلغریان، در مصالحت با خوارزمشاهیان، حکومتی در فارس برقرار کردند، و در دوره سلغریان، شیراز بار دیگر به عنوان مرکز ادبی و علمی منطقه شناخته شد و آبادانی در آن رونق گرفت.
پس از دوره‌ای از جنگ و قحطی در اواخر سدهٔ ششم ه. ق، اتابک سعد بن زنگی، حاکم سلغریان فارس، با حکومتی عادلانه، مالیات‌های پایین و تشویق به هنر و کشاورزی، دستاوردهایی داشت.
حافظ شیرازی هنجارشکنی
این ناپایداری‌ها باعث فشار بر مردم شد و ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی جامعه را تزلزل داد. پس از مرگ آخرین پادشاه ایلخانی، ابوسعید بهادرخان، در سال ۷۳۶ ه. ق، سرزمین‌های تحت حکومت ایلخانان تجزیه شدند.
گروهی از سرداران قدرتمند، مانند آل اینجو، ادعای استقلال کردند. در این میان، خاندان آل اینجو، به ویژه شیخ ابواسحاق، که حاکمی اهل ادب و شعر بود، نقش مهمی در عرصه فرهنگی داشتند و شاعران و نویسندگان در دربار او گرد آمدند.
حافظ شیرازی و آل جلایر
در مقابل، خاندان مظفری و به‌ویژه مبارزالدین، توجهی به علم و ادب نداشتند، ولی آل جلایر، به شعر و فرهنگ اهمیت می‌دادند و شاعران را تشویق می‌کردند.
برخی از شاعران و ادیبان، مانند حافظ، در این دوره، در ارتباط با این خاندان‌ها و در دربارهای مختلف فعالیت داشتند و آثارشان شکل گرفت.
حافظ شیرازی کتاب ها
حافظ یکی از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌زبان است که آثارش شامل غزلیات، رباعیات، قصاید، مثنویات و قطعات متنوع است.
اما اثر اصلی و برجسته او، دیوان غزلیات است که مجموعه‌ای بی‌نظیر از اشعار و اندیشه‌های او را در بر می‌گیرد.در ادامه، خلاصه‌ای از مهم‌ترین آثار حافظ و توضیحاتی درباره هر کدام ارائه می‌دهم:
حافظ شیرازی دیوان حافظ
مجموعه کامل اشعار حافظ است که شامل غزلیات، رباعیات، قطعات و گاهی اشعار کوتاه است.
دیوان حافظ مهم‌ترین و محبوب‌ترین اثر او محسوب می‌شود و در آن، مفاهیم عارفانه، عاشقانه، فلسفی، اجتماعی و طنزآمیز به صورت هنرمندانه گردآوری شده است.
این دیوان در طول زمان به شدت مورد توجه قرار گرفته و منبع اصلی مطالعه و تفسیر اشعار حافظ است.
ای که در کوی خرابات مقامی داری
جم وقت خودی ار دست به جامی داری
ای که با زلف و رخ یار گذاری شب و روز
فرصتت باد که خوش صبحی و شامی داری
ای صبا سوختگان بر سر ره منتظرند
گر از آن یار سفر کرده پیامی داری
خال سرسبز تو خوش دانه عیشیست ولی
بر کنار چمنش وه که چه دامی داری
بوی جان از لب خندان قدح می‌شنوم
بشنو ای خواجه اگر زان که مشامی داری
چون به هنگام وفا هیچ ثباتیت نبود
می‌کنم شکر که بر جور دوامی داری
نام نیک ار طلبد از تو غریبی چه شود
تویی امروز در این شهر که نامی داری
بس دعای سحرت مونس جان خواهد بود
تو که چون حافظ شبخیز غلامی داری
حافظ شیرازی غزلیات
غزل‌های حافظ سرشار از عشق، معانی عارفانه، راز و نیاز، عبرت و حکمت است. هر غزل بیان‌کننده یک حال و هوا و مضمون خاص است که با زبان رمزآلود و موسیقی کلام، خواننده را به دنیای عارفانه و عاشقانه می‌کشاند.
غزل‌های حافظ نماد هنر شاعری و فلسفهٔ زندگی است که هر فرد با توجه به حال و هوای خود، برداشت متفاوتی از آن دارد.
حافظ شیرازی رباعیات
این اشعار کوتاه و موجز، معمولاً در قالب چهار مصرع، موضوعات فلسفی، اجتماعی، طنز و حکمت را بیان می‌کنند.
رباعیات حافظ، با زبان ساده و در عین حال عمیق، نکات پندآمیز و خنده‌داری را در قالب کوتاه ارائه می‌دهند و نشانگر دیدگاه‌های جامعه و انسان است.
حافظ شیرازی قصاید
قصیده‌های حافظ غالباً در مدح و ستایش، یا در وصف حالات عارفانه و معنوی سروده شده است. این نوع اشعار، بلند و پر از تصویرهای شاعرانه و تمثیل است و نشانگر توانایی حافظ در سرودن اشعار بلند و پرمضمون است.
حافظ شیرازی اشعار مذهبی
حافظ در کنار غزل‌های عاشقانه، اشعاری دارد که مفاهیم مذهبی، عرفانی و فلسفی را در قالب‌های مختلف بیان می‌کند.
این اشعار نشان‌دهنده آگاهی عمیق او از مباحث دینی و فلسفی است و نمونه‌هایی از دیدگاه‌های عارفانه و حکمت‌آمیز او هستند.
حافظ شیرازی اشعار طنز
حافظ در اشعار خود به زبان کنایه و شوخ‌طبعی، ناگفته‌ها و مسائل اجتماعی و سیاسی را نقد می‌کند. این اشعار طنزآمیز، نشانگر هوش و ذکاوت حافظ و توانایی او در بیان نقدهای سازنده و گاهی تند است.
حافظ شیرازی هجو
اثر اصلی حافظ، دیوان غزلیات او است که در قالب‌های مختلف، بازتابی از عمق اندیشه‌ها، احساسات، نگاه عارفانه و نقد اجتماعی او است. این آثار، هر کدام در جای خود، بی‌نظیر و سرشار از نمادها، رمزها و زیبایی‌های ادبی هستند که هر فرد با مطالعه و تفسیر آن‌ها، لایه‌های جدیدی از معانی و مفاهیم را کشف می‌کند.
اگر خواستید، می‌توانم به صورت جزئی‌تر درباره هر اثر، ابیات نمونه، و تفسیرهای مختلف ارائه دهم.
حافظ شیرازی شعر
شعر حافظ بسیار پررمز و راز است و عمق و غنای معنایی آن به گونه‌ای است که هر فردی با باز کردن دیوان او و خواندن غزل‌هایش، در هر حال و شرایط روحی، برداشت و تفسیر خاص و منحصر به فردی از شعر خواهد داشت.
گویی حافظ آن شعر را تنها برای حال و هوای آن لحظه خاص سروده است.
این ویژگی، قدرت تاویل‌پذیری و چندوجهی بودن شعر حافظ را نشان می‌دهد و سبب می‌شود که هر کسی بر اساس وضعیت روحی و احساسات خود، معنای متفاوتی از شعر برداشت کند.
در اشعار حافظ، تناسبات هنری بسیار ظریف و دقیقی رعایت شده است که به آن «مراعات النظیر» گفته می‌شود.
این اصطلاح نشان‌دهنده هماهنگی و توازن در وزن، قافیه، تصاویر و مضامین است که به هنرنمایی و زیبایی شعر می‌افزاید و بر عمق و جذابیت آن می‌افزاید.
حافظ شیرازی غزل
حافظ در آغاز غزل‌های خود، لحنی خاص و منحصر به فرد دارد؛ این لحن‌ها گاهی حماسی و شورانگیز هستند که حس و حال قدرت و عظمت را منتقل می‌کنند، و گاهی طنزآمیز و شوخ‌طبعانه است که با کنایه و زیرکی، ناگفته‌ها و مسائل پنهان را بیان می‌کند.
همچنین، در بعضی اشعار، حس اندوه و درد و رنج موج می‌زند که نشان از عمق احساس و تجربه‌های عمیق شاعر دارد.
علاوه بر این، حافظ در شعرهایش از زبان طنز و کنایه بهره گرفته است تا بتواند ناگفته‌ها و مسائل حساس و پیچیده را به صورت غیرمستقیم و با شوخ‌طبعی بیان کند.
این نوع بیان، به حافظ امکان می‌دهد که در مواجهه با فتنه‌ها و حوادث زمانه، با رمز و کنایه از موضوعات حساس سخن بگوید و از گزند و آسیب‌های سیاسی و اجتماعی در امان بماند.
شعر حافظ شیرازی
در نهایت، شعر حافظ سرشار از ایهام و ابهام است؛ به گونه‌ای که مبهم بودن و چندمعنایی بودن آن، فرصت می‌دهد تا معانی پنهان و ناگفته‌ها را در قالب شعر بیان کند.
این ویژگی، حافظ را قادر ساخت تا در دوران پرآشوب و پرحادثه، پیام‌های خود را با شیوه‌ای رمزآلود و هوشمندانه مخفی کند و از فتنه‌ها و محدودیت‌های زمانه در امان بماند.
بنابراین، ماهیت شاعرانه و معنایی چندلایهٔ شعر حافظ، یکی از عوامل اصلی ماندگاری و جذابیت همیشگی آن در طول زمان است.
عکس حافظ شیرازی
عکس حافظ شیرازی برای کامپیوتر
عکس حافظ شیرازی برای موبایل
عکس های حافظ شیرازی
عکس جذاب حافظ شیرازی
والپیپر حافظ شیرازی
عکس حافظ شیرازی 2025
حافظ شیرازی روز
20 مهر به نام خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی خورده است. هر سال در این روز برنامه‌های مختلفی در آرامگاه وی در شهر شیراز برگزار می‌شود.
اولین بار در سال 1375 بیستم مهر ماه به نام حافظ شیرازی نام‌گذاری شد.کوروش کمالی سروستانی، پژوهشگر، زبان‌شناس و نویسنده که روز بزرگداشت حافظ را به ثبت رسانده در خصوص چگونگی انتخاب این روز گفته است.
وقتی دیوان حافظ را ورق می‌زنیم صحبت از مهر، دوستی و محبت است. همچنین شأن حافظ در بین شاعران بسیار بالا است. بنابراین 20 مهر روز بزرگداشت حافظ نام‌گذاری شد.
حافظ شیرازی مرگ
حافظ شیرازی، شاعر گرانقدر و عارف بزرگ ایرانی در سال 792 هجری قمری دنیا را وداع گفته و به ملکوت اعلی عروج کرد.
حافظ شیرازی علت مرگ
در منابع تاریخی و ادبی، علت قطعی مرگ حافظ به طور مشخص ذکر نشده است و درباره آن نظرات مختلف و گمانه‌زنی‌های متفاوتی وجود دارد.
برخی معتقدند که حافظ بر اثر بیماری‌های طبیعی مانند تب، بیماری‌های عفونی یا ضعف جسمانی درگذشته است. بعضی دیگر بر این باورند که علت مرگ او ممکن است به دلیل ضعف جسمانی، پیری یا بیماری‌های مزمن باشد.
در منابع تاریخی، اشاره‌ای مستقیم و قطعی به علت مرگ حافظ نشده و بیشتر روایات و حکایات در مورد وفات او بر اساس حدس و گمان است.
به همین دلیل، علت مرگ حافظ در حد یک مسئله تاریخی و قطعی نیست و بیشتر در حوزه اسطوره و روایت‌های شفاهی و تاریخی باقی مانده است.
حافظ شیرازی خاکسپاری
روزی که حافظ از جهان هستی رحلت می‌کند، در آن روز، تعدادی از مردم نوجوان و جوان، همراه با تجلیل و احترام، به خیابان‌های شهر شیراز می‌ریزند.
آنان در خیابان‌ها و میدان‌ها جمع می‌شوند و در حالتی از اشتیاق و تأثر، جنازهٔ شاعر را در مسیرهای مختلف شهر به سمت محل دفن حمل می‌کنند.
در این روز، مراسم خاکسپاری و تدفین او در محلی که او را به خاک می‌سپارند، برگزار می‌شود، اما این مراسم و دفن شدن در خیابان‌ها و محوطه‌های عمومی، با مشکلاتی روبه‌رو است.
حافظ شیرازی شراب خواری
علت این است که حافظ در زمان حیات، شراب خوار و بی‌دین بوده و در زندگی‌اش نشان از ایمان و باورهای دینی قوی نداشت، بنابراین، جایگاه او در محل دفن، مناسب و شایسته نیست و نباید در این مکان دفن شود.
در این میان، عده‌ای از فرهیختگان و اندیشمندان شهر، که به جایگاه و ارزش حافظ احترام می‌گذارند، با این اقدام مخالف هستند و بر این باورند که نباید در چنین مکانی او را دفن کرد.
حافظ شیرازی خبر مرگ
پس از شنیدن این خبر، گروهی از مردم و بزرگان، با هم بحث و گفت‌وگو می‌کنند و در این باره نظرهای متفاوتی دارند. در ادامه، یکی از آن‌ها پیشنهاد می‌دهد که کتاب‌هایی در مورد حافظ نوشته شود و در این زمینه، مطالعه و بررسی‌های لازم انجام گیرد.
این افراد، از گذشته و حال، از سرِ احترام و ارادت، به حافظ نگاه می‌کنند و بر این باورند که هر چه در مورد او گفته و نوشته شود، ارزش و مقام او را نزد اهل هنر و ادب بیشتر می‌کند و از آن فضاهای منفی و ناپسند، فاصله می‌گیرد.
حافظ شیرازی آرامگاه
آرامگاه حافظ شیراز معروف‌ترین و محبوب‌ترین جاذبه‌ی گردشگری شیراز شهر شعر و شاعری و مهد پرورش گنجینه‌های ادب فارسی ایران‌زمین است.
جاهای دیدنی شیراز از قطب‌های اصلی صنعت گردشگری در ایران محسوب شده و هرساله مسافران بسیاری راهی این شهر تاریخی می‌شوند.
🔰مقالات پیشنهادی🔰
بهترین